พลิกอดีต 2550 วิธีการแก้ไข 'รธน.' แล้ว 'ปัญหา' อยู่ที่ไหนกัน

มติชน 27 มิถุนายน 2555 >>>


ร่างรัฐธรรมนูญ แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 291 อยู่ระหว่างรอคอยการพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ
จะมีการไต่สวนในวันที่ 5-6 ก.ค. นี้ จากนั้น ศาลรัฐธรรมนูญ จะวินิจฉัยว่า เข้าข่ายความผิดมาตรา 68 แห่งรัฐธรรม นูญหรือไม่
เนื่องจากมีผู้ยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญว่า ร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มมาตรา 291 ให้มีสภาร่างรัฐธรรมนูญ เพื่อมายกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
ไม่ใช่การแก้ไขรัฐธรรมนูญ แต่เป็นการยกร่างรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ จึงกล่าวหาว่า เป็นการล้มล้างการปกครองระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข หรือเป็นการกระทำ เพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจการปกครอง ด้วยวิธีการนอกเหนือจากที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญหรือไม่
นับเป็นข้อหาร้ายแรง จึงน่าสนใจว่า แล้วร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ เดินทางผ่านความเห็นชอบของรัฐสภาด้วยคะแนนเสียงเกินกึ่งหนึ่งในวาระที่ 1 และด้วยเสียงข้างมากในการพิจารณารายมาตรา วาระที่ 2 ที่ประชุมรัฐสภามาได้อย่างไร ที่มาของร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม น่าจะมาจากอย่างน้อย 2 ทางด้วยกัน
1. ในเชิงวิธีการ เป็นไปในแนวทางเดียวกับการยกร่างรัฐธรรมนูญ 2540 ที่เริ่มต้นด้วยการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2534 ให้มีสภาร่างรัฐธรรมนูญ มายกร่างรัฐธรรมนูญใหม่ ทั้งฉบับ
2. ในเชิงเนื้อหาที่มา เนื่องจากรัฐธรรมนูญ 2550 เป็นเช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญ 2534 คือมีที่มาจากการรัฐประหาร ทำให้ถูกปฏิเสธจากประชาชนและพรรคการเมือง
อย่างไรก็ตาม รัฐธรรมนูญ 2550 มีจุดเด่นประการหนึ่ง คือ มีการทำประชามติก่อนประกาศใช้ ที่น่าสนใจคือ ก่อนการลงประชามติ มีเสียงเรียกร้องให้ประชาชนลงประชามติสนับสนุน ด้วยเหตุผลว่า ให้รับไปก่อน เพื่อให้เกิด "ความแน่นอน" ทางการเมือง
และเพื่อให้เกิดความแน่นอนว่า ประเทศไทยมีรัฐธรรมนูญบังคับใช้ และมีความแน่นอนในการเลือกตั้ง มีการให้ความมั่นใจว่า การแก้ไขรัฐธรรมนูญ การยกร่างรัฐธรรมนูญใหม่ เป็นเรื่องที่ทำได้ไม่ยาก
ผู้ให้ความเห็นไว้ในครั้งนั้น รวมถึง นายนรนิติ เศรษฐบุตร ประธานสภาร่างรัฐธรรมนูญ 2550 และ นายจรัญ ภักดีธนากุล อดีตรองประธานกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ 2550
ทั้งสองคน ได้กล่าวในเวทีของมูลนิธิองค์กรกลาง ก่อนการลงประชามติ ถอดความคำกล่าวของนายจรัญ จาก "คลิป" ของสถานีโทรทัศน์เอ็นบีที มีข้อความบางตอนดังนี้
ร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ เรายอมรับว่าไม่ใช่ร่างรัฐธรรมนูญที่ดีที่สุด สมบูรณ์ที่สุด แต่เรามองว่า มันเป็นสิ่งที่จำเป็นที่สุด ของการกลับคืนมาแห่งอำนาจของประชาชน การที่เราลงประชามติรับร่างรัฐธรรมนูญนี้ จะให้ผลดี คือ ยุติระบบปฏิวัติรัฐประหารทันที นะครับ คมช. สิ้นสภาพทันที นะครับ
ส่วนว่ารัฐธรรมนูญนี้ไม่ดี มีบกพร่อง มีบางจุดหลายจุดที่ท่านนำเสนอมานี้ เราเริ่มกระบวนการแก้ไข นะครับ
การแก้ไข ผมก็อยากให้เราทำแบบ เมื่อปี 2540 ครับ เราเสนอแบบให้... 5 หมื่นคนเท่านั้นครับ แล้วก็ ส.ส. ในสภา 1 ใน 4 เท่านั้นครับ เสนอแก้ไขมาตราเดียวแบบที่เราเริ่มทำในปี 2540 น่ะครับ แล้วให้กระบวนการนั้น จัดทำกระบวนการร่างรัฐธรรมนูญของประชาชนขึ้นใหม่
นั่นคือความคิดความเห็นเมื่อปี พ.ศ. 2550 ดูเหมือนว่า การแก้ไขมาตรา 291 ที่เป็นปัญหา ก็ดำเนินไปในร่องรอยของความเห็นดังกล่าว
คำถามคือ แล้วความผิดพลาดที่ทำให้เกิดปัญหา อยู่ตรงไหน