'ไชยันต์' เสนอวิจัยแก้วิกฤต ทำสัญญาประชาคมใหม่บทบาท "สถาบัน"

ประชาไท 26 กันยายน 2555 >>>


ไชยันต์ ไชยพร ชี้วิกฤตการเมือง เกิดจาก
1) การเปลี่ยนจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาสู่ระบอบกษัตริย์ใต้รัฐธรรมนูญยังไม่ลงตัว แนะทำสัญญาประชาคมตกลงบทบาทกษัตริย์
2) วงจรอุบาทว์จากเลือกตั้งสู่จลาจล
3) ความไม่พอดีของประชาธิปไตย

(26 ก.ย.55) ในการเสวนาเรื่อง “ความมั่นคงมนุษย์ : ความมั่นคงทางการเมืองในกระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย” ณ ห้องประชุม 105 อาคารมหาจุฬาลงกรณ์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ไชยันต์ ไชยพร รองศาสตราจารย์คณะรัฐศาสตร์ จุฬาฯ ในฐานะหัวหน้าโครงการวิจัยเรื่อง “การพัฒนาระบอบประชาธิปไตยเพื่อความเป็นธรรมและเสมอภาค ในกระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย” กล่าวว่า นักวิจัยมองว่าวิกฤตการเมืองใน 5-6 ปีที่ผ่านมา เกิดจากสาเหตุเชิงโครงสร้าง 3 ข้อ ได้แก่ หนึ่ง ผลพวงของการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์ไปสู่ระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญที่ยังไม่ลงตัว ส่งผลให้เกิดวิกฤตการเมืองเป็นระยะๆ และเห็นความเข้มข้นสะท้อนชัดเจนใน 5-6 ปีที่ผ่านมา เห็นได้จากความเห็นของประชาชนต่อบทบาทพระราชอำนาจต่างกัน กลุ่มหนึ่งมองว่าเหมาะสมแล้วในเงื่อนไขแบบไทยๆ อีกกลุ่มมองว่าต้องการลดทอนพระราชอำนาจ หากจะแก้วิกฤตการเมืองไทย ต้องทำให้เกิดการตกลงสร้างสัญญาประชาคมใหม่ว่า ที่สุดแล้วระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญควรจะมีหน้าตาอย่างไร
ไชยันต์ กล่าวต่อว่า สาเหตุที่สอง คือ วงจรอุบาทว์ โดยเมื่อมีการเลือกตั้ง จะตามมาด้วยการซื้อเสียง ถอนทุน ทุจริต ขับไล่ประท้วง จลาจล ไม่ว่าจะโดยการสร้างสถานการณ์ว่ารัฐบาลเอากองกำลังมาปราบประชาชน ทำให้รัฐบาลไม่มีความชอบธรรม หรือรัฐบาลบอกว่าการชุมนุมไม่สงบ จึงต้องส่งกำลังทหารมาควบคุมความเรียบร้อย โดยยกตัวอย่างเหตุการณ์ 14 ต.ค. 2516 ซึ่งขณะนั้นเหมือนว่ามีข้อตกลงกันได้ระหว่างรัฐบาลกับนักศึกษาแล้วว่าจะเลิกการชุมนุม แต่ก็เกิดความเข้าใจผิด จนเหตุการณ์บานปลาย หรือกรณี พ.ค. 35 ที่รัฐบาลอ้างความชอบธรรมในการปราบจากกรณีที่มีการเผาสถานีตำรวจนครบาลนางเลิ้ง อย่างไรก็ตาม มองว่าวงจรนี้ค่อยๆ หายไป โดยการซื้อเสียงในระดับชาติแผ่วลง แต่อาจไปหนักที่ท้องถิ่น
ไชยันต์ กล่าวว่า สาเหตุที่สาม คือ คำตอบสุดท้ายของความพอดีของระบอบประชาธิปไตย โดยประเทศที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยทั่วโลกมีปัญหาเดียวกัน โดยจะพบว่า ปัจจุบัน การเรียกร้องความเสมอภาค ในอเมริกา อังกฤษ ก็ยังดำเนินต่อไป อย่างไรก็ตาม การเรียกร้องเสรีภาพมากขึ้น เป็นทั้งเสน่ห์และเป็นสิ่งที่จะทำลายระบอบประชาธิปไตย หากไม่รู้จักความพอดี
ไชยันต์ กล่าวว่า นอกจากนี้ ยังมีเงื่อนไขที่เป็นสาเหตุของวิกฤตการเมืองในระดับย่อยลงมา ได้แก่
1) วิกฤตการเมืองไทยเกิดขึ้นจากการสร้างวาทกรรมที่เกินจริง และวาทกรรมเกลียดชัง หรือ hate speech อย่างเข้มข้นรุนแรง ประกอบกับ
2) ช่วงสิบปีที่ผ่านมา พัฒนาการของเทคโนโลยีพัฒนามีประสิทธิภาพ ส่งข้อมูลข่าวสารได้ในวงกว้างและกระชั้นถี่ตลอด 24 ชม. ทำให้วาทกรรมเกินจริงส่งผลต่อความคิดเป็นปฏิปักษ์อย่างรุนแรงและนำไปสู่การใช้ความรุนแรงต่อกัน เช่น เหตุการณ์วานนี้ จะเห็นว่า ก่อนวันเรียกผู้ที่มีปัญหาหมิ่นประมาท มีการใช้เครื่องมือสื่อสารปลุกระดมอย่างมีประสิทธิภาพและนำมาซึ่งความรุนแรง
3) การสร้างความรู้สึกของความเหลื่อมล้ำ ที่ผ่านมา ประเทศไทยมีคนจนรวยขึ้น แต่ช่องว่างก็ถ่างมากขึ้น แต่การสร้างความรู้สึกที่รู้สึกว่าตัวเองสูญเสีย ถูกพราก หรือควรได้มากกกว่านี้ ก่อให้เกิดกระแสการต่อต้านและอาจนำไปสู่การปฏิวัติทางการเมืองก็เป็นได้